Pikëpamjet e ehli sunnetit dhe të shiitëve lidhur me kuranin
Kurani është fjala e Allahut që i është shpallur Hz Resulullahut (s.a.a.) dhe një libër në të cilin nuk mund të depërtojë e pavërteta as nga përpara dhe as nga mbrapa.Kurani Fisnik është referenca dhe mbështetja më e madhe në të cilin adresohen myslimanët në lidhje me gjykimet fetare, ibadetet (adhurimet) dhe besimet e tyre,Ai që dyshon në Kuran ose që nuk është besnik ndaj tij,llogaritet se nuk e ka plotësuar borxhin ndaj Islamit.
Të gjithë myslimanët janë në pajtim në lidhje me shenjtërinë, respektin dhe nevojën e të vepruarit sipas urdhrave të tij. Mosmarrëveshja e myslimanëve ka të bëjë me komentimin (tefsir) dhe shpjegimin (tevil) e tij.
Shiitët, si komentues dhe shpjegues të vetëm të Kuranit e pranojnë Hz Resulullahun (s.a.a.) dhe Imamët e Ehli Bejtit (Shpëtimi dhe paqja qoftë për ata).
Sai përket Ehli Sunnetit, mbështetja e tyre janë hadith-et që transmetohen nga Resulullahu (s.a.a.), sahabe-t (shokët) e tij dhe sqarimet në lidhje me hadith-et e Hz Resulullahut (s.a.a.) nga ana e njërit nga Imamët e katër mez-heb-eve të mirënjohura.
Për këtë arsye janë paraqitur mospajtimet në lidhje me çështjet Islame, e posaçërisht ato që kanë të bëjnë me gjykimet e Fikh- ut.
Nuk është i çuditshëm fakti për ekzistimin e mospajtimeve në mes të shkollave të Ehli Sunnetit dhe Ehli Bejtit, duke pasur parasysh se edhe në mesin e shkollave të Ehli Sunnetit ekzistojnë mosmarrëveshjet në mes veti. Në këtë libër do të ndalemi vetëm në disa çështje që kanë të bëjnë me temën tonë. Sigurisht që, për ata që dëshirojnë të përfitojnë më tepër njohuri në lidhje me këtë temë dhe të zbulojnë të vërtetat e fshehura,mund të bëjnë hulumtime më të gjera për këtë lëmi.
Myslimanët Shiitë dhe Sunnit-ë janë të pajtimit se Hz Resulullahu (s.a.a.) i ka sqaruar të gjitha ligjet dhe urdhrat e Kuranit dhe i ka komentuar të gjitha ajetet e Kuranit Fisnik. Mospajtimi ka të bëjë me personin të cilit mund t'i drejtohemi mbas Resulullahut (s.a.a.) në lidhje me pyetjet që kanë të bëjnë rreth komentimit dhe shpjegimit të ajeteve.
Lidhur me këtë, Ehli Sunneti thotë:
“Personat e besueshëm dhe me autoritet, të cilëve mund t'u drejtohemi në lidhje me komentimin e Kuranit janë të gjithë sahabet e Resulullahut (s.a.a.), në mesin e të cilëve nuk vjen deri te ndonjë mosmarrëveshje, pastaj vijnë Imamët e katër shkollave dhe dijetarët tjerë Islamë.”
Por, sipas Shiitëve, vetëm Imamët e Ehli Bejtit janë ata që kanë autoritet për këto çështje. Allahu Teala, në Kuran na urdhëron kujt t'i drejtohemi: “Vëse nuk dini,Pyetini ata që dinë” (Nahi, 43): pra, këta janë ata që kanë autoritet — “të diturit”. Këta janë ata që i ka zgjedhur Allahu dhe të cilëve u ka lënë amanet diturinë e Librit. Lidhur më këtë, Allahu thotë:
“Pastaj, Librin ua kemi lënë amanet robërve të zgjedhur” (Fatir, 32)
Për këtë arsye, edhe Resulullahu (s.a.a) i ka vendosur ata si shoqërues dhe baraspeshë të Kuranit, u urdhëroi myslimanëve që t'i përqafojnë dhe t'i pasojnë ata si njërin prej dy amaneteve që i ka lënë Resulullahu (s.a.a.):
“Ju lë porosi dy gjëra të çmueshme: Librin e Allahut dhe familjen time Ehli Bejtin: përderisa i përmbaheni atyre, kurrë nuk do të devijoni”
(Tirmidhiu, v.5 f.329, edhe Nisaiu dhe Ahmed b. Hanbeli e transmetojnë këtë hadith)
Sipas transmetimit të Muslimit, pas fjalisë: “Librin e Allahut dhe Ehli Bejtit”, është përmendur tri herë fjalia:
“Ju përkujtoj Allahun në lidhje me të drejtën e Ehli Bejtit”
Është e qartë se, Ehli Bejti është ndër ata që ruhen më së shumti prej ndalesave, më të diturit, më të devotshmit dhe më të ndershmit e Ummet-it” të Hz Resulullahut (s.a.a.).
Në lidhje me Ehli Bejtin, Ferazdaku thotë:
“Nëse i numërojnë të devotshmit, ata janë prijësit e tyre
Nëse pyetet kush janë më të mbarët e dheut,përgjigjja është, ata”
Për të përkujtuar lidhjen në mes Kuranit dhe Ehli Bejtit, do të përmend një shembull nga Kurani. Allahu Teala thotë:
“Betohem me vendet e yjeve dhe nuk ka dyshim që kjo, sikur ta kishit ditur, është një betim i madh, nuk ka dyshim se ky është një Kuran i bukur dhe i ndershëm: në një Libër të fshehur: nuk mund ta prekë atë askush,përveç të pastërve” (Vakia, 75-79)
Në këtë ajet na bëhet me dije për ata që mund të depërtojnë në thellësitë dhe kuptimet e fshehta të Kuranit, në krye me Hz Resulullahun (s.a.a.) dhe Ehli Bejtin (paqja dhe shpëtimi i Allahut qofshin për ata).
Në qoftë se mendojmë pakëz më thellë gjësendet në të cilat betohet Allahut Teala, do të vërejmë se ato janë: koha (asri), lapsi, fiku dhe ulliri, etj, por betimi me vendet e yjeve është një betim më i madh.
Allahu këtë betim e ka ndarë në dy pjesë: njëra pohuese dhe tjetra mohuese, dhe e ka sqaruar kuptimin e saj. Pas betimit thotë: “ky është një Kuran i bukur dhe i ndershëm: në një Libër të fshehur”, ku na bën me dije për të vërtetat e thella të Kuranit që janë pjesë të një Libri.
Fjala “e fshehtë” ka të bëjë me të padukshmen dhe të mbuluarën. Pastaj na thotë se “nuk mund ta prekë atë askush, përveç të pastërve”. Në këtë ajet negacioni mohimi “La”, ka të bëjë me mohimin dhe fjala “nuk mund ta prekë” e ka kuptimin “nuk mund ta arrijnë” dhe “nuk mund ta kuptojnë”, por, sikur që mendojnë disa, nuk e ka kuptimin e të prekurit. Në gjuhën arabe,në mes të fjalës “lems”- të prekurit me dorë ose me diçka të ngjashme dhe fjalës “mess” — lidhja shpirtërore,ekziston një dallim shumë i madh. Allahu Teala e përdor të njëjtën fjalë edhe në një ajet tjetër dhe prapë në kuptimin e të fshehtës dhe të ndikimit:
“Ata që ruhen nga Allahu, kur të Preken nga vesvesja e Shejtanit, ndalen e mendojnë, dhe i vëren se veç e kanë gjetur rrugën e drejtë” (Araf, 201).
Në një ajet tjetër thotë kështu: -
“Ata që e hanë kamatën, vetëm me të Prekurit e Shejtanit qohen si të çmendur” (Bakara, 275)
Atëherë, këtu fjala e përdorur “mess” ka të bëjë me mendjen dhe shpirtin dhe, nuk ka kuptimin e prekjes me dorë. Allahu Teala betohet se Kuranin nuk mund ta prekin të tjerët, përveç ata që janë të pastër. Sikur të kishte pasur kuptimin e prekjes me dorë, a do të ishte betuar Allahu në një gjë të tillë” Historia na mëson se disa të padrejtë (për shembull, disa prej kalifëve të Beni Umejjes) janë tallur me Kuranin dhe e kanë copëtuar atë.
Gjithashtu, dihet se ushtarët e Izraelit e kanë djegur Kuranin. Në këtë drejtim, janë shfaqur nëpër media pamjet e tmerrshme dhe të turpshme. Atëherë, fjala e Allahut (atë mund ta prekin vetëm të pastrit) e ka kuptimin që Kuranin e dinë dhe e njohin vetëm një grup i dalluar dhe i pastër, që është i caktuar nga ana e Allahut.
Fjala “Mutahherun” që përmendet në këtë ajet është emër plotësues që do të thotë “personat e pastruar”. Në anën tjetër, në një ajet tjetër thuhet:
“Allahu dëshirore që, vetëm e vetëm prej jush, Ehli Bejtit, t'i pastrojë të gjitha papastërtitë dhe t'ju sjellë në një gjendje të pastrimit të vërtetë”(Ahzap, 33)
Atëherë, ajeti: “nuk mund ta prekë atë askush,Përveç të pastërve”, e ka kuptimin se të vërtetat e Kuranit mund t'i arrijnë vetëm Hz Resulullahu (s.a.a.) dhe Ehli Bejti i tij.
Për këtë arsye, në lidhje me të drejtën e Ehli Bejtit,Hz Resulullahu (s.a.a.) ka thënë:
“Sikur që yjet i mbrojnë banorët e tokës nga fundosja në ujin e detit, ashtu edhe Ehli Bejti im është strehë e Sigurt që e mbron popullin tim nga mosmarrëveshjet (ose, njëjtë sikur që njerëzit orientohen sipas yjeve nëpër oqeane dhe shpëtojnë nga fundosja, ashtu edhe populli im do të shpëtojë nga mosmarrëveshja duke e pasuar Ehli Bejtin tim). Cilido prej fiseve Arabe që i kundërshton ata, është duke i ndihmuar Shejtanit”.
Atëherë, fjalët e Shiitëve në lidhje me këtë çështje bazohen në ajetet e Kuranit dhe madje në librat e hadith-eve të Ehli Sunnetit të transmetuara nga Hz Resulullahu (s.a.a.). Ne u munduam që të paraqesim vetëm disa prej tyre.