Ligjërata 172
Lidhur me Komisionin Këshillimor dhe Betejën e Xhemelit
Lëvduar qoftë Zoti, syrit të të Cilit një qiell s’ia fsheh dot një tjetër, e as një dhé një dhé tjetër. Pjesë e po asaj ligjërate: Për Komitetin Këshillimor pas vdekjes së Umer ibn Khatabit DikushI më tha se isha i dëshiruar për Kalifatin, e unë i thashë: “Për Allah, në fakt je ti më i etuar, ndonëse shumë më larg prej tij; kurse unë jam dhe më i përshtatshëm, dhe më i afërt. Unë e kërkoj atë si të drejtën time, kurse ti po futesh midis meje e saj e përpiqesh të më largosh prej saj”. Kur ia thashë këto fjalë mu përpara turmës së të pranishmëve, u ngrit e iku i shastisur, pa ditur ç’përgjigje të më jepte.
O Zoti im, të kërkoj ndihmë kundër Kureishëve e atyre që u dalin krah sepse ma mohojnë të drejtën nga fisi e përçmojnë vendin tim të lartë. Ata janë bërë bashkë në kundërshtimin që më bëjnë për Kalifatin, që është e drejta ime; më thonë se ai më përket si e drejta ime e ligjshme e se nuk dyshojnë në meritën time për tëII, por prapë më këshillojnë të heq dorë nga kjo e drejtë.
Pjesë e po asaj ligjërate: Përshkrimi i rebelëve të Xhemelit
Ata u nisën për Basra duke marrë me vete edhe gruan e Profetit të Zotit, sikur të ishte robinjë që zvarritej për t’u shitur. Këta farë prijësash i futën gratë e tyre nëpër shtëpitë e veta, kurse gruan e Profetit të Shenjtë e nxorën përpara gjithë ushtrisë. E kjo ushtri nuk kishte as edhe një njeri të vetëm, që të mos më kishte dhënë bindjen e tij e që të mos më ishte betuar për besnikëri, vullnetarisht dhe pa asnjë detyrim. Pikërisht këta sulmuan në Basra nëpunësit e mi, ruajtësit e thesarit publik dhe banorë të tjerë të saj. Disa prej tyre i vranë tradhtisht, të tjerët i burgosën e torturuan barbarisht, derisa i masakruan në mënyrë mizore. Së fundi grabitën edhe Beit ul-Malin.
Për Atë Zot, edhe sikur një person të vetëm të pafajshëm nga muslimanët të kishin vrarë qëllimisht, do të isha plotësisht i përligjur ta vrisja të gjithë këtë ushtri, sepse ishin të gjithë të pranishëm, po nuk shprehën mospranim dhe as penguan me gjuhë apo dorë; pa le pastaj, që ata vranë po aq muslimanë, sa janë në marshim së bashku me ‘ta.
_____________
(Sa’d bin Ebi Wekkasi i kishte thënë Imam Aliut në Komisionin Këshillimor të njëjtat fjalë që i kishte thënë edhe kalifi Umer pak përpara vdekjes, dhe pikërisht: “O Ali, ti je shumë i etuar për pozicionin e kalifit.” Kësaj Aliu i ishte përgjigjur duke i thënë se kush kërkon të drejtën e tij, nuk mund të quhet lakmitar; në fakt lakmitar është ai që pengon realizimin e së drejtës dhe përpiqet ta uzurpojë, ndonëse nuk është i përshtatshëm për të.
Nuk ka dyshim që Imam Aliu e konsideronte Kalifatin si një të drejtë të tij, prandaj dhe e kërkonte. Pretendimi për një të drejtë s’mund të përdoret si argument për hedhjen poshtë të saj, siç u veprua në këtë rast, duke e konsideruar një gjë të tillë si shfaqje lakmie dhe si shkak të mjaftueshëm për të mos ia dhënë Kalifatin atij që i takonte. Por edhe sikur lakmi të kishte qenë, kush ishte ai që nuk ishte prekur nga kjo lakmi? A nuk ishte pasojë e kësaj lakmie konkurrenca midis muhaxhirëve dhe ensarëve, apo lufta brenda vetë anëtarëve të Komisionit Këshillimor dhe nxitja e turbullirave nga Talhai e Zubeiri? Në qoftë se Imam Aliu do kishte qenë lakmitar për këtë pozicion, ai do të kishte pranuar që të përfshihej në luftën për të e do t’i kishte mbyllur sytë përpara pasojave dhe rezultateve, kur Ibn Abbasi dhe Ebu Sufiani i bënë presion për të pranuar betimin e besnikërisë prej tyre; e po kështu, kur pas Kalifit të Tretë, njerëzit u mblodhën mizëri rreth tij, duke iu betuar për besnikëri, ai duhej ta kishte pranuar ofertën e tyre pa e vrarë mendjen për gjendjen e keqësuar. Por Imam Aliu nuk hodhi në asnjë rast hapa që mund të provonin se e donte Kalifatin për hir të Kalifatit. Kërkesa e tij për Kalifatin kishte qëllim të saj kryesor të mos shfytyroheshin tiparet e tij dhe që besimi të mos binte viktimë e ambicjeve të tjera, e jo që ai të gëzonte kënaqësitë e jetës, të cilat do mund të ishin vërtet objekt lakmie. IIDuke shpjeguar kuptimin e kësaj shprehjeje, Ibn Ebi’l-Hadidi shkruan se Imam Aliu kishte për qëllim të thoshte:
Ata s’mjaftoheshin duke më mbajtur larg së drejtës sime mbi Kalifatin, që ata e kishin uzurpuar, por pretendonin se ishte e drejta e tyre të ma jepnin ose të mos ma jepnin atë të drejtë; bile thoshin që nuk kisha të drejtë të argumentoja me ta për këtë çështje. Përveç kësaj ai kishte për qëllim të thoshte: Nëse ata do të më kishin thënë që është e drejtë të qëndroja larg Kalifatit, kjo do të kishte qenë e lehtë të durohej, sepse në fund të fundit do të tregonin që e njihnin të drejtën time, por nuk ishin të përgatitur për të ma dhënë. (Sherh Nehxhul Belaga, Vol. 9, f. 306).