LETRA 103
12 Rebī’ul-Thāni 1330
Kërkimi i Argumenteve të Tija dhe të Pasuesve të Tij.
Kur e bëri Imami këtë? Dhe kur e bënë familja dhe përkrahësit e tij këtë? Lutemi të na njihni me një pjesë të saj, Wesselam.
Sinqerisht,
S
LETRA 104
15 Rebī’ul-Thāni
I Disa Incidente në të Cilat Imami Debatoi,
II Argumenti i Fātime ez-Zehrāsë.
1) Imami u tregua i qetë në përhapjen e teksteve rreth tij, duke mos i përdorur ato për përfitim personal ndaj kundërshtarëve, falë shqetësimit të tij për sigurinë e Islamit dhe ruajtjen e fuqisë së muslimanëve. Ai shpesh e mbronte heshtjen e tij dhe ngurrimin për ta kërkuar atë [të drejtë] në rrethana të tilla, duke thënë:
“Një njeri nuk fajësohet nëse tregon durim në marrjen e asaj që i takon; faji është mbi atë që merr çfarë s’i takon.”
(Ky është një pohim i shkurtër që ka të bëjë me objektivin e tij fisnik, dhe përfshihet në Nehxhul Belāga. Drejtojuni asaj që ka shkruar dijetari mu‘tezilī gjatë shpjegimit të tij në f. 324, vëll. IV i Sherh Nehxhul Belāgës.)
Ai përdori disa metoda të stolisura me urti të shkoqur në përhapjen e teksteve për të.
A e patë se si veproi ai në incidentin e Rahbes, kur ishte khalīf, tek i mblodhi njerëzit për të përkujtuar Ditën e Gadīrit?
Ai u tha atyre:
“Po i kërkoj çdo muslimani nga ju i cili e dëgjoi se çfarë tha i Dërguari i Allahut, paqe pastë mbi të dhe pasardhjen e tij, Ditën e Gadīrit, të ngrihet e të dëshmojë atë që dëgjoi. Askush nuk duhet të çohet përveç atyre që e panë vetë atë.”
Tridhjetë sahabë, duke përfshirë dymbëdhjetë luftëtarë të Bedrit, e dëshmuan atë që kishin dëgjuar nga hadīthi i Gadīrit, siç ju kemi treguar në Letrën 56. Ky ishte maksimumi që ai mund të bënte nën rrethana të tilla kritike për shkak të vrasjes së ‘Uthmānit, dhe turbullirës së Basras e Sirisë.
Kjo, me të vërtetë, është maja e urtisë për publicitetin e atyre ditëve, dhe ç’përpjekje e lavdërueshme që e ringjalli hadīthin e Gadīrit nga varri dhe e solli në jetë pasi ishte groposur thuajse përjetë!
Turmat e njerëzve në Rahba të kujtonin ata që e panë Profetin ditën e Gadīr Khummit ta merrte ‘Alīun në dorën e tij të nderuar e t’u drejtohej njëqindenjëzet mijë vetëve nga ummeti i tij për t’ua përcjellë mesazhin se ai do të ishte mëkëmbësi i tij (s).
Kështu, hadīthi i Gadīrit është njëri prej më të besueshmëve nga hadīthet mutewātir; vështrojeni atëherë urtinë e Profetit (s) kur e shoqëroi atë përpara turmave gëluese, dhe ndërgjegjësohuni për mençurinë e wasi-ut të tij në atë xhuma kur i kërkoi atyre të dëshmonin, duke e ndriçuar të vërtetën në një mënyrë të qetë që diktohej nga rrethanat, dhe me metodën e paqtë që Imami parapëlqente. E tillë ishte metoda e tij në përhapjen e zotimit dhe publikimin e hadīthit. Ai ishte një njeri që e tërhiqte vëmendjen e të pavëmendshmit me metoda që nuk kërkonin shumë zhurmë e që nuk krijonin ndjenja mospëlqimi ndër njerëz.
Merrni në shqyrtim atë që kanë cituar muhadīth-ët nga hadīthi i përcjellë prej tij, gjatë ngjarjes së darkës së organizuar nga i Dërguari i Allahut (s) në shtëpinë e xhaxhait të tij, njeriut më të respektuar në Mekë, kur ai (s) ua tërhoqi vërejtjen të afërmve.
Ai është hadīth i gjatë dhe i shenjtë të cilin njerëzit e kanë konsideruar ngaheri si një nga provat e profetësisë dhe mrekullive të Islamit falë përfshirjes në të të mu’xhizes së ushqimit të një numri të madh njerëzish me fare pak ushqim.
Ne e cituam atë në Letrën 20. Ai përfundon duke thënë se i Dërguari i Allahut, paqe pastë mbi të e pasardhjen e tij, e kapi ‘Alīun për qafe dhe tha:
“Ky është vëllai im, i porosituri im dhe zëvendësi im; ndaj, dëgjojeni dhe bindjuni atij!”
Mjaft shpesh, ai tregonte se si i Dërguari i Allahut (s) i thonte:
“Ti je wali-u i çdo besimtari pas meje,” dhe ai gjithashtu e citonte shpesh këtë pohim të Profetit: “Statusi yt ndaj meje është si ai i Harūnit ndaj Mūsait, veçse nuk do të ketë profet pas meje”, dhe, duke kujtuar Gadīr Khummin:
“A s’kam unë më tepër autoritet mbi besimtarët se vetë ata?” Ata thanë: “Vërtet, po.” Atëherë ai tha: “Kujtdo që i kam qenë wali, ky i është wali” sipas fjalëve të Ibn Ebū ‘Āsimit, siç shpjeguam në fund të Letrës 23, krahas shumë teksteve të tilla të pakundërshtueshme. Ato janë publikuar nga muhadīthët më të besuar e më të besueshëm. Kjo ishte e tëra që ai mund të bënte në ato rrethana. {Urti e përsosur; por qortimet s’kanë dot vlerë!} (54:5)
Ditën e Shūres, ai e përmbushi përgjegjësinë e tij dhe i paralajmëroi të tjerët, pa kursyer asnjërën prej cilësive a bëmave të tija pa e përdorur si argument. Gjatë ditëve të khilāfetit, ai u ankua shpesh për padrejtësinë e madhe që i qe bërë, duke e shpallur plot dhimbje ankesën e tij nga minberi, me fjalët:
“Për Allah, i biri i Ebū Kuhāfes e veshi khilāfetin për vete, kur e dinte mirë se pozita ime ndaj këtij ishte si ajo e boshtit ndaj mullirit: prej meje vërshon rrëkeja e ujit dhe zogjtë nuk ngjiten lart sa unë; prapseprapë, unë ngrita një perde ndaj tij dhe i ndejta larg. Pastaj nisa të mendoj nëse duhej të sulmoja me dorën e cunguar apo të duroja me qetësi errësirën e verbër, në të cilën të rriturit plaken dhe të rinjtë thinjen, e besimtari djersit fort gjersa ta takojë Zotin e vet. Pashë se durimi në një situatë tillë ishte më i urtë; ndaj bëra durim, ndonëse kisha një gjëmb në sy e një halë në fyt, tek shihja trashëgiminë time të grabitej”, deri në fund të ligjëratës shikshikije, që është e treta në Nehxhul Belāghe, f. 25, vëll. I. Ai shpesh thoshte:
“O Zot, kërkoj ndihmën Tënde ndaj kurejshëve dhe mbështetësve të tyre, sepse ata më mohuan (të drejtat mbi) farefisninë, ma ulën statusin dhe u bashkuan për të m’u kundërvënë në atë që është e imja, e pastaj thanë: ‘Hak për ta marrë e kemi ne, kurse ti për ta braktisur.”
Drejtojuni hytbes 167 ose f. 103, vëll. II i Nehxhul Belāgës. Në po atë hytbe, dikush i tha: “Dukesh shumë i etshëm për këtë çështje (khilāfetin).” Imami u përgjigj:
“Për Allah, jo; por përkundrazi, ju jeni të etshëm për të ndonëse më të largët, ndërkohë që unë jam më i përshtatshëm dhe më i afërt. Unë e kërkova si një të drejtë timen, ndërsa ju qëndruat mes meje dhe tij.” Ai ka thënë po ashtu: “Për Allah, qëkur Profeti (s) vdiq e deri më sot, më kanë përzënë nga e drejta ime dhe sakaq kanë preferuar të tjerët para meje,” siç shkruhet në hytben 5, f. 36, vëll. I i Nehxhul Belāgës.
Ai, paqe pastë mbi të, tha njëherë:
“Ne kemi një të drejtë ... nëse nuk na e lejojnë, atëherë do na duhet të hypim në bisht të devesë, ndonëse udhëtimi mund të jetë i gjatë.”
(Ky pohim është fjala e urtë 21 në Nehxhul Belāga. Sejjid Razīu i ka bërë një koment shumë me vlerë, e po kështu Shejh Muhammed ‘Abduhu. Që të dy meritojnë vëmendjen e dijetarëve.)
Ai, paqe pastë mbi të, thotë në një letër drejtuar të vëllait, ‘Akīlit:
“Ai që ndan drejtësinë ma marrtë hakun ndaj Kurejshëve, që ma shpërfillën farefisninë e më privuan nga mbështetja e tim vëllai”, siç pohohet në Letrën 36, f. 67, vëll. III i Nehxhul Belāgës. Ai, paqe pastë mbi të, thoshte shpesh:
“Unë kërkova dhe pashë se nuk kisha mbështetës tjetër përveç familjes, ndaj u përmbajta nga hedhja e tyre drejt vdekjes. I mbylla sytë ndonëse kisha dhé në to, e u kapërdiva ndonëse kisha halë në fyt. Bëra durim duke e mbajtur zemërimin ndonëse ishte më i hidhur se shajtimi”, siç thuhet në hytben 25, f. 62, vëll. I i Nehxhul Belāgës.
Njëri nga shokët e tij e pyeti njëherë: “Si qëndruat ju larg atij posti kur e meritoni më shumë se kushdo tjetër?”
Ai, siç thuhet në ligjëratën 157 të Nehxhul Belāgës, f. 79, vëll. II, u përgjigj:
“O vëlla i Beni Esedit! T’u lirua rrypi dhe e lëshove keq. Megjithatë, ti gëzon farefisninë tonë dhe të drejtën për të pyetur, e meqë pyete, tani dëgjo. Sa i përket shtypjes tonë nga disa njerëz në këtë çështje, kur ishim ne ata që gëzonim epërsi në prejardhje dhe afri më të fortë ndaj të Dërguarit, ajo erdhi nga egoizmi i disave që u mbështetën nga ca të tjerë. Pushteti është i Allahut dhe te Ai është kthimi në Ditën e Kijametit, prandaj mos pyet për këtë uzurpim mbi të cilin u gjëmua poshtë e lart..”
Ai, paqe pastë mbi të, ka thënë gjithashtu:
“Ku janë ata që pretenduan se ishin të thelluarit në dije, kundrejt nesh? Kjo është një gënjeshtër dhe shkelje ndaj nesh, sepse Allahu na ngriti lart ne e i mbajti poshtë ata; Ai na dhuroi neve ndërsa ata i privoi, dhe Ai na e lejoi neve hyrjen (në fortesën e dijes), por i mbajti jashtë ata. Përmes nesh i nxori ata nga verbëria e errësirës në udhërrëfimin e dritës. S’ka dyshim se Imamët nga Kurejshët janë mbjellë përmes Hāshimit. Imameti s’i shkon përshtat askujt tjetër e po kështu as qeverisja...” deri në fund të hytbes 143, f. 36, vëll. II i Nehxhul Belāgës.
Shqyrtoni pohimin e tij në njërën prej ligjëratave të tija:
“Kur i Dërguari i Allahut (s), ndërroi jetë, disa njerëz ia kthyen shpinën [zotimit të tyre ndaj tij], duke synuar t’i hynin të tjera rrugëve, duke u mbështetur në dredhi e favorizuar ata që s’ishin fis i tij, duke braktisur rrugën që ishin urdhëruar të ndiqnin për ta kënaqur atë, teksa i lëviznin themelet e Islamit nga vendi i tyre dhe përdorur lëndët e tyre mëkatare në ngritjen e ndërtesës. Ata u futën në Islam nga dyert e atyre që ndjekin teket e veta, duke shkuar në ekstreme në çoroditjen e tyre, të shushatur si pijanecët, tek ndjekin sunne-tin e pasardhësve të Faraonit, adhuruesve të kësaj jete, që e braktisën me qëllim fenë e tyre.”
Drejtojuni këtij pohimi, të cituar në fillim të f. 25, vëll. I; ai mbyll ligjëratën 2 të Nehxhul Belāgës, e cila u mbajt pas marrjes së bejatit, sepse është një nga më mbresëlënëset. Në të, ai thotë:
“Askush nuk mund të krahasohet me pasardhësit e Muhammedit, nga të gjithë anëtarët e këtij umme-ti, dhe askush s’mund të barazohet me ata që morën bekimin e tij. Ai që ishte nën urdhrin e tyre s’mund të njësohet me ta. Ata janë themelet e fesë dhe shtyllat e besimit. Përmes tyre moderohet ekstremisti dhe me ta afrohet ai që ka mbetur pas. Ata zotërojnë cilësitë e mëkëmbësve, e tek ata ndodhet testamenti dhe pasuesia. Tani e drejta i është kthyer të zotit dhe është rivendosur në vendin e vet.” Shtojini këtyre pohimin e cituar në ligjëratën 84, f. 145, vëll. I i Nehxhul Belāgës në të cilin ai çuditet për ata që iu kundërvunë: “Sa habitem me gabimin e hapët të këtyre grupeve që polemizojnë me njëri tjetrin për fenë e tyre, pa pasuar as gjurmët e Profetit (s), as shembullin e wasi-ut të tij...!”
2) Zehrā’ja, paqe pastë me të, parashtroi argumente shumë të urta lidhur me këtë. Dy nga pohimet e saja u bënë aq të njohura mes pasuesve të Ehl ul-Bejtit, saqë ata ua kërkonin fëmijëve t’i mësonin përmendësh, ashtu si Kur’anin Fisnik. Ato flasin për ata “që i luajtën themelet e fesë nga vendi” dhe i ndërtuan gjetkë. Ajo tha:
“Si guxojnë ata, vallë? Ku po e çojnë atë, teksa po e ndërtojnë tjetërkund nga votra e Shpalljes, themelet e profetësisë, vendit ku zbret shpirti besnik, që është autoriteti i çështjeve fetare dhe sekulare? Kjo, padyshim, është një shkarje e hapët. Përse e urrejnë Ebū’l-Hasanin kaq shumë?
Për Allah, ata urrejnë fuqinë e shpatës së tij, forcën dhe veprat e tij mahnitëse dhe përpjekjen e tij të pamatë në mbështetjen e fesë së Allahut. Për Allah, sikur t’i ishin nënshtruar udhëheqjes së tij, ai do t’i kishte çuar në rrugën e dlirë, pa lënduar asnjërin. Ai do t’i kishte sjellë te një shatërvan gufues mirësie, do i kishte këshilluar në fshehtësi e në publik, as duke mbushur barkun me rriskun e tyre, e as duke shuar etjen me mundin e tyre.
Porta e mëshirës së qiejve dhe tokës do të ishin hapur për ta kapak. Allahu do t’i dënojë ata për gjynahet që punuan; prandaj, ejani dhe dëgjojeni historinë, e, për sa të jeni gjallë, mahnituni; dhe kur mahniteni, ju zbaviteni me skandalin... Ku shkuan ata, dhe pas cilit kolltuk janë kapur? Ç’kujdestar të keq kanë marrë, e ç’bandë mizore! Sa i keq është fundi i tiranëve që ndërruan kofshët për thundrat dhe vithet për gjoksin! Të pluhrosura janë, pra, hundët e atyre që kujtojnë se ia dolën; ata janë që mbushin botën me shthurje pa e ditur këtë. Mjerë ata! {A më mirë të shkohet pas atij që udhëzon për tek e vërteta, apo pas atij që nuk udhëzon (sepse s’mund të udhëzojë as veten) gjersa ta udhëzojë dikush tjetër? Ç’është me ju? Si gjykoni?} ”
(Kjo citohet nga Ebū Bekr Ahmed ibn ‘Abdul-‘Azīz el-Xheuheri në librin e tij elSakīfe nga një zinxhir autorësh që përfshin Muhammed ibn Zekerijāin, Muhammed ibn ‘Abdur-Rahmān elMuhalebīun, ‘Abdullāh ibn Hammād ibn Sulejmānin i cili citon të atin, ‘Abdullāh ibn el-Hasanin që citon të ëmën Fātime bint Husein, duke përfunduar me Zehrā’në, paqe pastë mbi të. Ajo citohet edhe nga Imam Ebū’l-Fadl Ahmed ibn Ebū Tāhiri (vd. 280), në f. 23 të librit Belagāt un-Nisā’ prej Harūn ibn Muslim ibn Sa’dānit, prej Hasan ibn Alwānit, prej Atijje el-‘Aufit që e ka përcjellë këtë hytbe nga një zinxhir që përfshin ‘Abdullāh ibn el-Hasanin nga e ëma Fātime bint Husein, nga gjyshja e saj Zehrā’, paqe pastë mbi të. Njerëzit tanë e përcjellin këtë hytbe nga Suwejd ibn Gafle ibn Ausexhe el-Xhu’fi prej Zehrāsë, paqe pastë mbi të. Tabarsīu e ka cituar në Ihtixhāxh dhe Mexhlīsīu në librin e tij Bihār ul-Enwār e ai përcillet nga shumë transmetues të tjerë të besuar)
gjer në fund të ligjëratës së saj që është shembull i të folurit të pasardhësve të pastruar lidhur me këtë çështje, dhe ju mund t’i gjykoni të tjerat me anë të saj, Wesselām.
Sinqerisht,
Sh